Sedef Hastalığı (Psöriazis)
Psöriazis (Sedef hastalığı), kronik inflamatuar ve genetik temelli bir cilt hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Dünya genelinde yaklaşık %1 ila %3'lük bir prevalansa sahip olan psöriazisten, yaklaşık 125 milyon kişinin muzdarip olduğu düşünülmektedir.
Psöriazis ciltte gümüşi pullar, eritematöz alanlar ve artan inflamasyonun neden olduğu lezyonlu bölgeler ile karakterizedir. Özellikle, lezyon bölgelerinde inflamasyonla birlikte kaşıntı ve ağrı semptomlarındaki artış, hastaların uyku kalitelerinin ve konsantrasyonlarının olumsuz yönde etkilenmesine yol açarak hayat kalitelerinin önemli ölçüde azalmasına neden olmaktadır.
Psöriazis Alt Tipleri
1-Plak Tip Psöriazis: Psöriazisin en yaygın türü olan plak tip psöriazis, gümüşü pullarla kaplı kuru, kaşıntılı, kabarık cilt plakları ile karakterizedir. Genellikle dirsek, diz, bel ve kafa derisinde yaygın olarak görülür. Cilt rengine bağlı olarak oluşan plakların rengi farklılık gösterebilir.
2-Tırnak Psöriazis: Psöriazis el ve ayak tırnakların etkileyerek anormal tırnak büyümesine ve tırnaklarda renk bozulmasına neden olabilir. Hastalık şiddetinin artmasıyla psöriatik tırnaklar, parçalanarak tırnak yatağından ayrılabilmektedir.
3-Invers Psöriazis: Invers psöriazis, çoğunlukla kasık, kalça ve göğüslerde derinin kıvrımlı olduğu bölgeleri etkiler. Sürtünme ve terleme ile şiddetlenen inflamasyon, cilt plaklarına neden olur. Özellikle mantar enfeksiyonları invers psöriazisin tetiklenmesinde etkilidir.
4-Guttat Psöriazis: Guttat psöriazisin, gençlerde ve çocuklarda prevalansı oldukça yüksektir. Genellikle boğazda oluşan bakteriyel enfeksiyonlar sonucu tetiklenmektedir. Gövde, kol ve bacaklarda deride meydana gelen küçük, damla şeklinde pul pul dökülmeler ile karakterizedir.
5-Püstüler Psöriazis: Psöriazisin nadir görülen bir alt tipi olan püstüler psöriazis ciltte belirgin şekilde oluşan irin dolu kabarcıklar ile karakterizedir. Yaygın olarak avuç içi ve ayak tabanlarında görülmektedir.
6-Eritrodermik Psöriazis: Psöriazisin prevalansı en düşük olan alt tiplerinden biridir ve hastalar şiddetli bir şekilde oluşan kaşıntı ve yüksek ateş ataklarından muzdariptirler. Ayrıca eritrodermik psöriazis, tüm vücut bölgelerinde akut veya kronik olarak etki gösterebilmektedir.
Tedavi
Psöriaziste uygulanan tedaviler, temelde cilt hücrelerinin hastalık ile birlikte artan proliferasyon yeteneklerinin ve pullanmanın önüne geçmeyi hedeflemektedir. Yaygın tedavi yöntemleri arasında topikal terapi, fototerapi ve sistemik terapi uygulamaları gelmektedir.
Klinikte, uygulanacak tedavi yönteminin belirlenmesi özellikle hastalığın şiddetine ve hastanın daha önce uygulanmış tedavilere verdiği yanıta göre değişebilmektedir.
Yazar: Moleküler Bio. Cafer TAŞ
